Ağız sağlığı kavramı, diş ve çevre dokuların hem korunmasını hem de tedavisini kapsamaktadır. Sağlıklı devam etmesi için, gebelik planlamalarından önce ağız ve diş sağlığı kontrolleri hayati önem taşımakta. Ağız boşluğu ve dişlerdeki enfeksiyonlara yatkınlık yaratabilecek durumların, gebelik oluşmadan önce ortadan kaldırılması gereklidir. Dişeti hastalıkları ya da diş çürükleri beraberinde erken doğum ve düşük oluşumu risklerini getirdiğinden, mevcut hastalıkların gebelik öncesi tedavisi hem anne hem de bebek sağlığını koruyacaktır. Sağlıklı anne, sağlıklı bebek için en temel gereksinimdir. Annelerin ağız diş sağlığının korunmasında beslenme şeklinin de etkili olduğunu vurgulayan Medipol Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Ağız, Diş Ve Çene Radyolojisi AD Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Kader Aydın; “Rahim içerisinde gelişmekte olan bebeğin gereksinimlerini karşılaması annenin beslenme ile aldığı gıdalardan sağlanır. Bebeğin diş ve kemik gelişiminin temelini atmak üzere annenin aşırı miktarda süt veya meyve tüketimi; bu gıdaların gece yatmadan önce yenip dişlerin fırçalanmadan uyunması diş çürüğü riskini arttırır. Hem diş çürüklerinden korunmak, hem de gerekli kalsiyum ve protein ihtiyacını karşılamak için yoğurt ve peynir süt yerine tercih edilebilir. Bu ürünler çürük hızını yavaşlatıcı etki göstermektedir. İlk aylarda görülen bulantı ve kusmalar, son aylarda izlenebilen gastrik reflüler nedeniyle ağızdaki asit miktarı artar. Bunun üzerine tüketilen tatlı gıdalar ve hormonlar nedeniyle oluşan dişeti kanamaları da eklendikçe, diş fırçalamaktan kaçınan gebede ağız sağlığı olumsuz etkilenir. Yaygın inancın aksine, anne karnındaki bebek gerekli kalsiyum ihtiyacını annenin dişlerinden sağlamaz.” dedi. Gebelikte diş ve dişeti hastalıklarına da değinen Yard. Doç. Dr. Aydın sözlerine şöyle devam etti: “Hamilelikte östrojen hormonu artışına bağlı olarak dişlerde hassasiyet, dişeti kanamaları, dişeti büyümeleri karşımıza çıkabilir. Bu durum dişlerin yeterli fırçalanamaması ve mevcut diş taşlarına bağlı olarak giderek artar. En önemli nokta, kanama nedeniyle dişlerin fırçalamasının ihmal edilmemesidir. Doğum sonrası bu kanama ve dişeti büyümeleri büyük oranda iyileşmekle beraber, mutlaka hekim kontrolü altında tutulmalıdır. Mevcut diş taşlarının gebelik sırasında temizlenmesi mümkündür. Hastaya şikayet veren acil durumlar çerçevesinde; diş çekimi, kanal tedavisi, dolgu gibi anestezi gerektirecek tedaviler gebeliğin 3’üncü ve 6’ncı ayları arasında güvenli bir şekilde yapılabilir. 6’ncı aydan sonra bebeğin büyümesi ve erken doğum olasılığı nedeniyle acil durumlarda kısa süreli işlemler uygulanmalı, gebe koltukta uzun süre yatar pozisyonda tutulmaktan kaçınılmalıdır. İlk üç ay içerisinde, bebek gelişiminin zarar görmemesi ve düşük riskinin azaltılması adına zorunlu olmadıkça işlem yapılmaz. Genel inanışlara aykırı olarak, gebelikte uygun seçilen bir antibiyotik kullanımı ya da tedavi sırasında dişe lokal anestezi uygulanması bebeğe zarar vermez. Annenin tedavi ile ilgili endişelerine bağlı olarak ortaya çıkan stres hormonları, ya da devam eden bir enfeksiyonun meydana getirebileceği zarar büyük boyutlara varabilir.” Gebelikte röntgen çekimi olur mu? “Anne ve bebeği korumak amacıyla zorunlu kalmadıkça diş röntgeni almak tercih edilmez. Gebelikte diş röntgeni çekilmesi ile ilgili olarak yapılan araştırmalar, kurşun önlük kullanımıyla birlikte bebeğe iyonize radyasyon ulaşmadığı izlenmektedir. Ancak günümüze kullanılan dijital sistemler ve filtreler, hem ışın dozunu düşürmekte, hem de hedeflenen organ dışındaki dokuların radyasyondan etkilenmesini minimuma indirmektedir.” sözleriyle devam eden Yard. Doç. Dr. Kader Aydın, anne sağlığını korumak için gerekli tanısal yöntemlerin zorunlu hallerde kullanılabileceğini ve bazı zorunlu hallerde anne sağlığının bebek sağlığının önünde tutulabileceğini vurgulamaktadır. Annenin genel sağlığı ve gebelik boyunca kullanılan ilaçlar bebeğin hem diş sağlığını hem de genel vücut gelişimini olumsuz yönde etkileyebileceğinden, bebeğin ağız sağlığı konusunda bilinçli ebeveyn olmak, çocuğun yaşam boyu sağlıklı dişlere sahip olmasında ilk basamaktır. Bebeğinizin diş bakımı ve beslenmesi ile ilgili olarak diş hekiminizden bilgi edininiz.