Ağrı çenenize mi vuruyor?

Temporomandibuler eklem (TME, alt çene eklemi) alt çeneyi kafatası ile birbirine aradaki disk ve ligamentlerle bağlayan bir eklemdir. Çene eklem bozukluğu ise eklem diskini ve çiğneme kaslarını tutan ağrı ve fonksiyon bozukluğudur. Bu bozukluklar, günümüzde yaygın bir kesimi etkisi altına almış durumdadır. Doğuştan ya da sonradan yaşanan travma ile daha çok genç ve orta yaşlarda ortaya çıkar. Kadınlarda görülme oranı daha yüksektir. Hastalık, eklem yüzeyi ve disk arasındaki uyumun bozulmasından meydana gelir. Çene eklemi bozuklukları, çene ya da eklem bölgesine gelen direkt travma (kaza ya da darbe sonucu), tek taraflı çiğneme alışkanlığı, diş eksiklikleri, diş sıkma ve gıcırdatma (stres kaynaklı), kapanış bozuklukları gibi nedenlerden gelişebilmektedir.

ÖNCE AMELİYATSIZ SEÇENEKLER

Çene eklemi bozukluklarının ağız açma-kapama sırasında ağrı yaşanması, tıkırtı sesi gelmesi, ağız açıklığındaki kısıtlılık, çene kilitlenmesi, kulak önünden başlayıp şakaklara vuran baş ağrısı, genellikle sabahları kalkınca çeneyi açmada güçlük ve ağrı yaşanması, kulak ağrıları ve kulaklarda basınç hissi, ağız açma sırasında çenede kayma gibi belirtileri bulunur. Çene eklemi bozuklukları kronik ve ilerleyici bir hastalıktır. Erken müdahale edilmezse hastalık bir sonraki aşamaya geçer. Bu bozukluklara neden olan etken bir an önce tespit edilip eklem ve çiğneme kasları korumaya alınmalıdır. Hastalığın tedavisinde öncelikle ameliyatsız seçenekler denenmelidir. Ayrıca, bu süreçte yumuşak gıdalar tüketilmeli, ağrı ve kas spazmlarını azaltmak için kas gevşetici ve ağrı kesici ilaç ve sıcak su torbasıyla fizik tedavi uygulanmalıdır. Belirtiler diş sıkma ve gıcırdatmadan (bruksizm) kaynaklanıyorsa, hastanın ağzından ölçü alınarak kişiye özel yapılan splint (gece plağı) geceleri üst dişlere takılarak ekleme binen sürtünme ve baskı azaltılabilir. Bir diğer yöntem ise kas ve eklem içine yapılan enjeksiyonlardır. Kas ağrıları için öncelikle lokal anestezik (lidokain) enjeksiyonları yapılabilir.

KAS İÇİ BOTOKS DENENEBİLİR

Eğer tedaviye cevap yeterli oranda alınamazsa kas içi botoks enjeksiyonları denenebilir. Bu yöntemlerle kaslarda rahatlama sağlanabilir. Ağız açıklığında kısıtlılık ve çene kitlenmelerinde ise eklem içi yıkama (artrosentez) işlemleri ile ağız açıklığı arttırılabilmektedir. Eklem içi yıkama lokal anestezi ile yapılabilmektedir. Kulak önünden 2 iğne ile girilerek serum fizyolojikle yıkama yapılır. Kapalı bir yöntem olan kamera ile artroskopi ile de hem eklem içi görüntü alınıp hem de eklem içindeki yapışıklar temizlenebilmektedir. 3-6 ay içinde ameliyatsız tedavi ile semptomları gerilemeyen hastalarda cerrahi müdahale (diskektomi, diskoplasti) gerekebilir. Çene eklemi rahatsızlıklarında hastaların sadece %5’inde cerrahi müdahale yapıldığı unutulmamalıdır.

YRD. DOÇ. DR. GAMZE ŞENOL GÜVEN