ONLİNE İŞLEMLER
Nisan 2017 itibariyle, Medipol Üniversitesi Esenler Hastanesi’nde Apiterapi Uygulama Merkezi açıldı. Böylece Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanmış geleneksel ve tamamlayıcı tıp yöntemlerinden apiterapi üniversitemiz bünyesinde resmi olarak uygulanmaya başlanmış oldu. Medipol Üniversitesi Esenler Hastanesi Apiterapi Uygulama Merkezi, Türkiye’de üniversite bünyesindeki ilk ve tek resmi merkez olarak da büyük bir öneme sahip. Merkezle ilgili merak edilenleri Yrd. Doç. Dr. Ali Timuçin Atayoğlu cevapladı.
Apiterapi nedir?
Apiterapi; arı ve arı ürünlerinin koruyucu ve bazı hastalıkların tedavisinde tamamlayıcı uygulama yöntemi olarak kullanılmasıdır. Arı ürünleri başlıca bal, balmumu, arı poleni, propolis, arı sütü, apilarnil ve arı zehridir. Bal, propolis, arı sütü, polen, apilarnil vb. arı ürünleri antioksidan değeri yüksek ürünlerdir ve özellikle bağışıklık sistemini düzenleyici ve destekleyici olarak kullanılabilmektedir. Bal, ayrıca yara ve yanık tedavisinde de kullanılmaktadır. Arı zehri ise özellikle kas-iskelet sistemini etkileyen bazı nörolojik (MS, ALS, parkinson hastalığı vs) ve romatizmal rahatsızlıklarda görülen kas-eklem sorunlarında ve miyalji, fibromyalji, artralji, nevralji gibi ağrılı durumlarda kullanılmaktadır. Ancak, bu ürünlere alerjisi olanlarda kullanılmamalıdır. Özellikle arı zehrine alerjisi olanlarda hayati tehlike oluşabilir.
Kimlere uygulanmalı, kimlere uygulanmamalıdır?
Apiterapi, arı ve arı ürünlerine karşı alerjisi ve aşırı hassasiyeti olanlarda uygulanmamalıdır. Bal ve polen gibi arı ürünleri, henüz bağışıklık sistemi tam gelişmemiş olan 1 yaş altındaki çocuklara önerilmemektedir. Arı zehiri uygulaması ise 18 yaş altı çocuklara önerilmemektedir. Ciddi organ yetmezliği olanlarda, şiddetli enfeksiyon durumlarında, karaciğer fonksiyon bozukluğu durumlarında da arı zehri uygulaması önerilmemektedir. Beta bloker grubu ilaç kullananlarda arı zehri uygulaması risklidir. Gebelik ve emzirme dönemlerinde de arı zehri uygulaması tavsiye edilmemektedir. Cilde arı zehri uygulaması için canlı arı iğnesi veya arı zehri içeren enjeksiyonlar ya da merhemler kullanılmaktadır. Uygulama öncesinde arı venomu alerjisi olup olmadığı test edilmelidir. Alerji durumunun sonradan da gelişebileceği akılda tutulmalı ve uygulama yerinde mutlaka acil durumlarda hastaya müdahale edecek yetkili personel ve yaşam destek ünitesi bulunmalıdır. Uygulamanın ne sıklıkla yapılacağı hastadan hastaya değişmektedir. Ağızdan kullanılan arı ürünleri olarak bal, propolis, arı sütü, polen, apilarnil, vb. için kimyasal analizler yapılmalı ve bu ürünler Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği ve Türk Standartları Enstitüsü talimatlarına uygun olmalıdır. Bu ürünlerin kalite kontrolü yapılmış olmalıdır.
Tedavide dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
Malum, herkesin bünyesi farklıdır. Bazı kişilerin vücudu arı ürünlerine aşırı hassasiyet gösterebilir. Daha önce kendisini arı sokmuş ve alerjisi olmamış bir kişide sonradan alerji gelişebilir. Ayrıca bir arı cinsinin zehrine alerjisi olmayan kişide diğer bir arı zehri reaksiyon verebilir. Mesela, bir kişinin yaban arısına veya eşek arısına alerjisi olmaması bal arısına da hassasiyeti olmayacağı anlamına gelmez. Arının soktuğu yerde küçük çaplı bir kızarıklık, kaşıntı, şişlik ve hafif bir ağrı olması beklenen bir durumdur ve genelde bir gün sonra bu durum azalır. Bunun ötesinde reaksiyonlar mutlaka alerji açısından değerlendirilmelidir. Hastanın fenalaşma hissetmesi aşırı bir hassasiyet işaretidir ve böyle bir durum varsa genelde uygulamadan 15-20 dakika içinde kendini belli eder. Dolayısıyla, arı zehri uygulaması sonrası uygulama merkezinden uzaklaşılmayıp yarım saat kadar gözlem altında bulunulmalıdır. Kendisini iyi hissetmediği durumlarda hastaların yetkili sağlık personeline başvurması gerekir. Arı ürünlerinin saf, temiz ve taze olması çok önemlidir. Bunun yanında ürünlerin dozu konusunda da dikkatli olmak gerekir. Fazla miktarda kullanmak daha faydalı olacağı anlamına gelmez. Doz belirleme konusunda apiterapi uzmanına danışılmalıdır.
Kullanım şekli nasıl olmalıdır?
Bal şifalı bir üründür. Ancak balın şeker hastaları tarafından kullanımı uzman gözetiminde olmalıdır. Bu hastalar kullanacakları balın çeşidi ve dozajı konusunda dikkatli olmalıdır. Bal, yara ve yanık tedavisinde de kullanılabilmektedir. Ancak, yara ve yanık tedavisinde kullanılacak balda belli şartlar aranmaktadır. Özellikle göze bal uygulamalarında kullanılacak balın saf ve temiz olması yanında ve asidik değeri de çok önemlidir. PH değeri çok düşük olan ballar göze uygulanmamalıdır. Propolis içeren ürünlerin kullanım şekli üründen ürüne değişmektedir. Yoğunluğu ve alkol içerip içermediği dikkate alınarak nasıl kullanılacağı konusunda apiterapi uzmanı ile görüşülmelidir. Ayrıca propolisin ağır metal içermediğinden de emin olmak gerekmektedir.
YRD. DOÇ. DR. ALİ TİMUÇİN ATAYOĞLU