Şiddetli baş ağrısıyla kendini gösteren menenjit, zamanında tedavi edilmemesi halinde ölüme ya da sakat kalmaya neden olabiliyor. Uzmanlara göre tedaviye başlamada yarım saat bile çok önemli.


Menenjit beyni ve omuriliği çevreleyen zarların infeksiyonudur. İnfeksiyonun beyin gibi hayati bir organın çevresinde gelişmesi ölümcül sonuçlara neden olabileceği için çok önemlidir. Menenjit hemen hemen her yaşta görülebilen nadir bir hastalıktır. Menenjite en sık virüsler neden olur ve bakteriler ikinci sırada gelir. Verem mikrobu da menenjit yapabilir. Menenjitin en sık görülen semptomu şiddetli baş ağrısıdır. Hastanın başını öne eğememesi (ense sertliği) ve ateş de önemli belirtilerdendir. Bu belirtilere bulantı ve kusma da eşlik edebilir. Bazı olgularda şuur bozukluğu da gelişir. Kişide sese ya da ışığa karşı aşırı hassasiyet ve korku gelişebilir. Menenjitin en önemli bulguları olan ense sertliği, yüksek ateş ve şuur bozukluğunun üçünün birden aynı bakteriyel menenjitli olguda bulunma olasılığı sadece % 45’tir. Meningokok menenjiti ismi verilen bulaşıcı ve tehlikeli bir menenjit türünde ciltte mor renkli döküntüler gelişebilir. Beyin dokusundaki şişmeye bağlı olarak solunum merkezine baskı sonucu ani ölümler gerçekleşebilir. Menenjitte, göz sinirlerindeki felç nedeniyle çift görme ve işitme sinirinin etkilenmesi ile işitme kaybı da oluşabilir. Yine infeksiyonun etkisiyle oluşan beyin damarlarındaki pıhtılar nedeniyle kol ve bacaklarda his bozukluğu ve felç gibi tablolar da gelişebilir.

MENENJİT İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
Kafa travmaları sonucu oluşan kafa tabanı kırıkları tekrarlayan bakteriyel menenjite sebep olabilir. Bu kırıklar sonucu paranazal sinüs veya burundaki bakteriler beyin zarlarına ulaşarak menenjite yol açmaktadırlar. Orta kulak iltihabı veya akut sinüzit olan bireyler de bakterilerin beyin zarlarına ulaşması sonucu menenjit riski ile karşı karşıyadırlar. Sağır olan bireylerde kullanılan koklear implant denilen işitme düzeltici alet de bazı durumlarda menenjite sebep olabilir. Cinsel yolla bulaşan bir hastalık olan ve genital bölgede görülen uçuk da menenjite yol açabilir. Kabakulak infeksiyonu geçirenlerde hastalığın düzelme dönemine doğru menenjit gelişebilir. Zona denilen ve özellikle göğüs bölgesinde içinde sıvı bulunan ağrılı kabarcıklarla karakterize hastalıkta menenjite neden olabilir.

Meningokok menenjiti ismi verilen bulaşıcı ve tehlikeli bir menenjit türünde ciltte mor renkli döküntüler gelişebilir. Beyin dokusundaki şişmeye bağlı olarak solunum merkezine baskı sonucu ani ölümler görülebilir.

BELDEN SIVI ALMAK GEREKİR
Menenjit tanısının konulması için hastanın bel bölgesinden sıvı almak ve bunu laboratuvarda incelemek gereklidir. Bu yöntemle hem hastanın menenjit olup olmadığı öğrenilir ve hem de hangi mikroorganizma tarafından infeksiyonun oluşturulduğu anlaşılabilir. Menenjit tablosuna hangi mikroorganizmanın yol açtığının bilinmesi ise her etkenin tedavisinin farklı ilaçlarla yapılıyor olması nedeniyle önemlidir. Menenjit tanısını muayene, kan tahlilleri ve radyolojik görüntüleme yöntemleri ile koymak imkânsızdır. Belden alınan sıvı, beyin ile beyni saran zarlar arasındaki sıvıdır. Uygun koşullarda yapılırsa belden sıvı almanın hastanın sağlığına olumsuz etkisi yoktur ve felç veya ölüm gibi sonuçlara da yol açmaz.

KORUNMAK İÇİN AŞI ŞART
Bazı bakteriyel menenjitler öpüşmek, hapşırmak gibi yollarla (damlacık yoluyla) bulaşabilir. Bulaştığı kişinin boğazına yerleşen bakteriler kişilerde kan dolaşımına karışarak beyin zarlarına ulaşıp menenjit yapabilir. Yakın temastan kaçınmak bu menenjitlerin bulaşmasını engellemekte etkindir. Son dönemde oldukça gelişen aşı teknolojisi menenjit olgularının sayısının belirgin azalmasına neden olmuştur. Zatürre aşısı olarak bilinen aşı (pnömokok aşısı) zatürreyi önlediği gibi aynı etkenle gelişen menenjitleri de önlemektedir. Kabakulak aşısı kabakulağa bağlı menenjitleri çok azaltmıştır. Çocukluk çağında yapılmaya başlanan meningokok aşısı ve hemofilus influenza Tip B aşısı çocukluk dönemi menenjitlerinde önemli ölçüde düşüş sağlamıştır. Meningokok menenjitli olgulara temas edenlere birkaç gün süreli antibiyotik vermenin hastalıktan koruduğu bilinmektedir. Menenjit ölüm ve sakatlık bırakma riski yüksek olan tehlikeli bir hastalıktır. Bu nedenle menenjit tanısı düşünüldüğünde hasta hemen hastaneye yatırılmalı ve damar yoluyla etkili antibiyotiklerle tedavi edilmelidir. Bazı durumlarda hastanın yoğun bakım ünitesinde takibi bile gerekebilir. Özellikle bakteriyel menenjitler tedavi edilmediğinde % 100 ölümle seyreden hastalıklardır. Menenjit tedavisinin en geç 30 dakika içinde başlatılması gerekir. Aksi takdirde ölüm ve sakatlık durumu ortaya çıkabilir.