ONLİNE İŞLEMLER
İftarda ne yiyeceğiz; öncelikle az ve aralıklı yemeliyiz. İftarda çorba ve salata ile başlanmalı, çorba/sebze ile ana yemek arasında biraz süre olmalı. İftar yapınca, midemizi dinlendirmemiz ve hemen ana yemeğe geçmemiz gerekir. Bir süre sonra ana yemeğe geçmeliyiz. İftarda aşırı yağlı, karbonhidratlı, tuzlu, kızartılmış ve ağır yemekler yerine, hazmı kolay sebze ve protein ağırlıklı besinler tercih edilmelidir. Mideyi rahatsız edebilecek yağlı, tuzlu, kızartmalı besinlerden kaçınılmalıdır. Sahurda, kahvaltı türü gıdalar yemeliyiz. Çay veya süt tercih edilebilir. Tok tutacağı için sahurda, 2 yumurta olmalı. Tahin, bal, pekmez, eğer şeker hastalığı yoksa, tüketebilir, nane, limon, narenciye, ıhlamur, bağışıklık durumumuzu kuvvetlendirmesi için tüketmeliyiz. Bol C vitamini içeren, limon, portakal, mandalina, kiwi gibi meyveler, sebzeler tüketilmelidir. Vazgeçilmez olan ekmek olarak, tam buğdaylı siyez unundan yapılmış ekmek tercih edilmelidir. Kabızlık sorunu varsa, kepekli ekmek tercih edilmelidir. Dilim olarak, sahurda ve iftarda, 2-3 ince dilim ekmeği geçmemelidir
Oruç, hiçbir hastalığa neden olmaz. Bildiğiniz gibi, “oruç tut, sıhhat bul” denilmektedir. Oruç bağışıklık sistemini düşürmez ve hiçbir hastalığa neden olmaz. Gastrit ve reflü şikayeti olanlar tabii ki oruç tutabilirler. Çünkü uzun süren açlıkta mide dinlenmiş olur. İlaçlarını sahurda ve iftarda almalarında sakınca yoktur ve oruç, mide şikayetlerinde artışa neden olmaz. Yeni tanı konmuş, yani 1-2 gün önce tanı konmuş ülserli hastalar, 3-5 gün oruç tutmayabilirler. Ancak ülsere bağlı kanama varsa, kanama geçinceye kadar oruç tutmayabilirler. Çok eskiden ülser geçirenler oruç tutabilir. Bunlarda bir sıkıntı olmaz.
Özellikle acılı, baharatlı, biberli, aşırı yağlı ve ağır yemekler yenmemelidir. Stresten uzak durmaları gereklidir. Bu dönemde de, kuvvetli ağrı kesicileri içmemeleri gerekiyor. Ağrı kesici olarak, parasetamol tercih edilebilir. Mideyi rahatsız edebilecek yağlı, tuzlu, kızartmalı besinlerden kaçınılmalıdır.
Tabii ki, hızlı yemek mideyi yorar. Gaz, nefes darlığı ve midede rahatsızlığa neden olabilir. Bu yüzden yemekler yavaş yavaş, lokmalar iyice çiğnenerek ve sindire sindire yenmelidir. Gaz ve şişkinlik şikayeti olanlar da iftardan sonra 1 adet sade soda da tüketebilirler.
Yavaş ve lokmalar iyi çiğnenmeli, acılı, baharatlı, kızartmalı, yağlı ve biberli gıdaları aşırı tüketmemek veya çok az tüketmek gerekmektedir. Mümkün olduğunca da stresten uzak durulmalıdır. Ağrı kesici olarak, parasetamol tercih edilmelidir. Kullanılan mide ilaçları varsa, sahur ve iftarda kullanılmalıdır.
Sütlü tatlılar tercih edilmelidir. Sütlaç, muhallebi, vazgeçilmezimiz olan güllaç tercih edilmelidir. Asitli, mısır şurubu içeren içecek, gıdalardan ve hazır meyve sularından uzak durulmalıdır. Taze meyve suyu tercih edilmelidir. Günde en az 1.5-2 litre su tüketilmelidir.
İftardan sonra teravih namazı bu yıl olmayacağı için uygunsa, kalp hastalığı vb. yoksa, 15-30 dakikalık hafif yürüyüş veya hafif egzersizler yapılmalıdır. Sade soda tüketebilirler. Gaz şikayetleri varsa, bununla ilgili ilaçları kullanabilirler.
Böyle bir operasyon geçirmiş bireyler de az ve sık yemeli, yağlı, ağır yemeklerden uzak durmalıdır.
Mide koruyucu ilaçlarını kullanmalarını, diyete uymalarını öneririm. Stresten uzak durulmalı, sevdiği işleri veya varsa hobilerini yapmaları, sevdiği kişilerle görüşmelerini, müzik dinlemelerini ve yoga yapmalarını öneririm. Bu dönemdeki stres, korku ve panik hali, mide ve bağırsak şikayetlerini artırabilir. Gerekirse psikolojik danışmalık almalarını öneririm.
Medipol Mega Üniversite Hastanesi Prof. Dr. Vedat Göral Gastroenteroloji Uzmanı