Felç çaresiz değil

Doç. Dr. Engin Çakar’a göre; erken rehabilitasyon hasta yoğun bakım veya klinik şartlarında iken bir fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı tarafından değerlendirilerek belirlenmeli ve onun gözetiminde yürütülmeli. İnmenin en sık neden olduğu tablo felç olduğu için hastalığın adı da toplumumuzda sıklıkla felç olarak biliniyor. Beyindeki etkilenmenin yeri ve şiddetine bağlı olarak kol bacaklarda hareketsizlik, yürüyememe, ellerini kullanamama gibi kısmi veya tam felç tablolarına yol açabilir. Buna ilave olarak konuşma ve anlama bozukluğu, yutma ve zaman zamanda solunum güçlüğüne yol açabilir. Peki inme tedavisi nasıl yapılmalı? Doç. Dr. Engin Çakar, öncelikle hastanın veya yakınlarının olayı fark eder etmez hızla donanımlı bir acil servise ulaşmaları gerektiğinin önemine değiniyor. Doğru tanı ve sonrasındaki uygun tedavi hayati öneme sahip. Hastanın yoğun bakım sürecinde fizik tedavi ve rehabilitasyon başlanması da hastanın iyilik haline ulaşmasın çok büyük katkıda bulunuyor. Hızlı, uygun ve erken rehabilitasyon hastanın tekrar yürüme, el kol kullanım ve anlama- konuşma becerisini kazanmasında büyük rol oynuyor. Erken fizik tedavi ve rehabilitasyon hastanın tekrar önceki yaşantısına dönebilmesinde ana tedavi şeklidir. Hastalığın her aşamasında fizik tedavi ve rehabilitasyon hastaya ve ailesini çok büyük artılar sağlar. Yatarak fizik tedavi ve rehabilitasyon avantajları nelerdir? Nörolojik rehabilitasyon için özelleşmiş personel ve teknolojik alt yapısı olan bir klinikte; · Erken dönmede hastanın yoğun bir rehabilitasyon programı hastanın tekrar eski fonksiyonlarına kavuşmasında anahtar rol oynayabilir. · Hastaya özel tedavi programı oluşturulur. · Oturma, el kol kullanımı ve yürüme hedefine göre kişinin durumuna göre özelleşmiş program uygulanır. · Hastada inmeye sebep olan kalp- damar hastalıkları ve ritm bozuklukları, tansiyon yüksekliği veya düşüklüğü, kolesterol, kontrolsüz diyabet (kan şeker seviyesi) gibi durumlar saptanarak tedavi edilir. · Rehabilitasyon sırasında yürüme robotu, el kol robotu ve robotik yatak ve sanal gerçeklik gibi tüm teknolojik olanaklardan faydalanılır. · Hasta yatağında fizyoterapi, elektroterapi, nörorehabilitasyon salonunda nörofizyolojik rehabilitasyon, iş uğraşı tedavisi ve robotik fizik tedavi ve rehabilitasyon salonunda robotik yürüme ve el kol eğitimi alır. · Erken dönemde hasta eklemlerde kısıtlılık, yatak yarası ve tansiyon problemleri olmaması için hemen robotik yatak ile yürütülmeye başlanır. Daha sonra uygun dönemde aktif ve yardımlı olarak yürüme robotu ile yürütülür. · Yine erken dönemde hastanın el kol kullanımı robotik sistem ile desteklenir. · Tüm bu robotik sistemler sanal gerçeklikle desteklenerek hastanın katılım ve motivasyonu arttırılır. Ayaktan fizik tedavi ve rehabilitasyon hangi inme hastası için faydalıdır? · Tıbbi riskleri kontrol altına alınmış ve genel ihtiyaçlarını görebilecek, araç ile seyahat edebilen hastalar ayaktan günde birkaç saatlerini ayırarak nörolojik rehabilitasyon için özelleşmiş bir klinikte fizik tedavi ve rehabilitasyona devam edebilirler. · Klasik fizik tedavi ve rehabilitasyon: Hastaların bağımsız olarak günlük yaşam aktivitelerini yapabilmesi mevcut durumuna göre kişiye özel rehabilitasyon programı belirlenir. · Robotik Rehabilitasyon: Hastanın el kol kullanımı ve yürüme fonksiyonları için sanal gerçeklik ile desteklenmiş robotik tedaviler tedavi başarını arttıran teknolojik sistemlerdir. Hastaların uygun bir fizik tedavi rehabilitasyon ile tekrar eski fonksiyonlarını kazanması hedeflenir. Beyindeki hasarın çok ağır olduğu durumlarda hastanın mümkün olan en az yardımla hayatını sürdürebilmesi ve bakım ihtiyacının minimuma indirilebilmesi hedeflenir. Erken rehabilitasyon görmemiş hastalar için ne yapılabilir? Doç.Dr.Engin Çakar Bir inme hastası için her zaman yapılacak bir şeyler olabilir diyor, Önemli olan doğru adrese başvurmasıdır. İnme hastasının bir fizik tedavi ve rehabilitasyon hekimine başvurması mevcut potansiyelinin belirlenmesi ve neler yapılabileceğinin tespiti için çok önemlidir. Özellikle nörolojik rehabilitasyon alanında donanımlı bir klinik tarafından uygulanacak bir fizik tedavi ve rehabilitasyon programı hastaya yarar sağlayacaktır. Günümüzde bilinmektedir ki insan beyni yedisinde de yetmişinde de yeniden öğrenebilmektedir. Botoks felçli hastalarda ne işe yarar? İnmeye bağlı felç durumlarında hastanın el-kol ve bacak-ayak kaslarında istemsiz ve kontrolsüz aşırı kasılmalar olabilir. Bu kasılmalara spastisite denir. Bu kasılmalar zaman zaman yürümede bacağı düz tutmaya destek gibi faydalar sağlayabilir. Ancak genellikle fonksiyonları bozucu etki yapar. Bu gibi durumlarda istemsiz aşırı kasılan kasların botoks ile gevşetilmesi hastanın el kol kullanımına faydalar sağlar.

30 Ocak 2015, Cuma