ONLİNE İŞLEMLER
Kaç tipi var?
Amfizem ağırlıklı ve bronşit ağırlıklı olmak üzere iki tipten söz edilebilir. Amfizemde sigaraya bağlı akciğer dokusu yoğunluğu azalır. Bronşit ağırlıklı KOAH’ta ise bronş duvarları kalınlaştığı için bronşlar daralır. KOAH hastaları genellikle bu iki tipin karışımı şeklindedir.
Hastalığın seyri nasıldır?
KOAH hastalığı ilerleyicidir. Zaman içinde kötüye gider. Sadece sigarayı bırakmak bu ilerleyişi yavaşlatabilir. Bronşları genişletici ilaçlar da hastanın belirtilerini hafifletebilir, egzersiz gücünü artırır.
Kronik bronşit nedir?
Birbirini takip eden 2 senenin en az 3 ayında hastanın öksürük, balgam çıkarmasıdır.
Amfizem nedir?
Akciğerin en küçük birimi olan hava keseciklerinin ve bu hava keseciklerine ulaşan küçük hava yollarının anormal ve kalıcı genişlemesidir.
Sigara içmeyenlerde de KOAH olur mu?
Normalde 25 yaşından sonra sigara içmeyen sağlıklı kişilerde de akciğer fonksiyonları her yıl belli oranda azalmaya başlar. Ancak bu kayıp sigara içenlerde içmeyenlerden çok daha fazla. Sigara içenlerde akciğerlerdeki kayıp 2 kat yüksek. Bir başka ayrım daha var: Her sigara içen KOAH olmuyor, bazı kişiler sigara dumanından daha fazla etkileniyor ve bu kişiler hassas içici olarak tanımlanıyor. Bu tanım önemli çünkü bu hassas içiciler KOAH oluyor. Şikayetlerin ortaya çıkması genellikle 40’lı yaşlara rastlar. KOAH’ın en önemli nedeni sigaradır ama tezek, odun, kömür dumanı maruziyeti de ciddi risk faktörleridir.
Hangi mesleklerde risk yüksek?
Maden işçiliği, Mental işçiliği, Odun, Kağıt üretiminde çalışma, Çimento, tahıl ve tekstil işçiliği KOAH riskini artırır.
Akçiğer dışı organlarda da tutulum olur mu?
KOAH vücudumuzdaki pek çok sistemi etkileyen bir hastalık. KOAH’a kas güçsüzlüğü, kalp kastalıkları, ritim bozukluğu, akciğer kanseri, kemik erimesi, depresyon ve uyku apnesi eşlik edebilir. KOAH eskiden sadece akciğer hastalığı olarak kabul edilirken şimdi hipertansiyon, diyabet gibi tüm vücudu etkileyen sistemik bir hastalık olarak kabul ediliyor.
Cinsel yaşamı nasıl etkiler?
KOAH’lı hastalarda gözlenen önemli bir sorun, cinsel fonksiyon bozukluklarıdır. Birçok kronik ve sistemik hastalıkta olduğu gibi KOAH hastalarında da cinsel fonksiyon bozuklukları ön planda tutulmaz. Bu durum yaşam kalitesini, çiftler arası iletişimi ve etkileşimi bozar.
Ruh sağlığını etkiler mi?
Hastalarda nefes darlığı sebebiyle gelişen hareket kısıtlığı zamanla sosyal izolasyon neden olur. Bu durum başta depresyon, anksiyete gibi ruh sağlığını etkileyen hastalıkların gelişimiyle sonuçlanabilir. Bu hastalıklar ile KOAH’ın bazı belirtileri karışabildiği için KOAH’lılarda psikiyatrik problem geç fark edilebilir, tedavi gecikebilir. Tedavi edilmeyen depresyon KOAH’ta hastane kalış süresini, hastane başvurularını artırabilir ve hayat kalitesini bozabilir. KOAH olgularında pulmoner rehabilitasyona eklenen psikoterapi KOAH’a eşlik eden depresyona anlamlı şekilde azaltır. Depresif KOAH hastalarında bilişsel davranış terapileri de yaşam kalitesini artırır.
Tedavi nasıl yapılır?
Tedavi en önemli ögesi sigaraya bırakmaktır. Çünkü hiçbir ilaç solunum fonksiyonlardaki düşüşü engelleyemez. Bronş genişletici ilaçlar sadece belirtileri azaltır, egzersiz toleransını artırır, uzun vadede solunum fonksiyonlarındaki düşüşü engelleyemez. Diğer zararlı toz ve dumandan uzak durulması, grip ve zatüre aşılarının yapılması gerekir. Nefes veya buhar yoluyla alınan bronş genişletici ilaç tedavisi, solunum yetmezliği olan hastalarda sürekli oksijen, çok dar bir hasta grubunda cerrahi, valf, stent gibi hacim küçültücü yaklaşımlar tedavi seçenekleridir.
Sosyal hayat nasıl olmalı?
Sağlığın iyileştirilmesi ve korunması için kafif-orta yoğunlukta fizik aktivite, örneğin yürüyüş yapılabilir. Bu amaçla kişi kendisine özel egzersiz programının belirlenmesi için pulmoner rehabilitasyon programı uygulanan merkezlere başvurabilir. Hastalar bol su tüketmeli, karbonhidrat ve şeker içeren gıdalardan uzak durmalı. Ayrıca az az ve sık yemeli, besinleri iyi çiğneyerek tüketmeli. İleri evre KOAH hastaları oksijene bağımlı yaşam sürerler. Bu hastalar ek olarak oksijen tedavisini aksatmamalı, sık hekim gözetiminde olmalı, ağır egzersizden kaçınmalı, aktif pulmoner rehabilitasyon sürecinde bulunmalı.